TY - JOUR ID - 121030 TI - تاثیر آتش‌سوزی بر ویژگی‌های فیزیکی خاک در کاربری‌های مرتع، کشاورزی و جنگل در استان گلستان JO - تحقیقات کاربردی خاک JA - ASR LA - fa SN - 2423-7116 AU - نیکنام, لیلی AU - امامی, حجت AU - خراسانی, رضا AD - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد AD - دانشگاه فردوسی مشهد Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 1 SP - 1 EP - 13 KW - آتش‌سوزی KW - شاخص S KW - شاخص پایداری ساختمان KW - تخلخل تهویه‌ای DO - N2 - آتش­سوزی تأثیرات چشمگیری بر پوشش گیاهی و ساختمان خاک دارد.  هدف این پژوهش، مطالعه تاثیر آتش­سوزی بر برخی ویژگی­های فیزیکی خاک در سه کاربری (کشاورزی، جنگل و مرتع)، واقع در استان گلستان بود. بدین منظور، کاربری­های ­­جنگل و کشاورزی در شهرستان گرگان و مرتع در شهرستان کلاله که دچار آتش­سوزی شده بودند، انتخاب شدند. نمونه­برداری از سه عمق سطحی (صفر تا 5 سانتی­متر) و زیرسطحی (15-5 و 30-15 سانتی­متر)، در سه تکرار انجام شد. همچنین، از خاک شاهد (آتش­سوزی نشده) مجاور هر کاربری به طور مشابه از سه عمق و سه تکرار نمونه ­برداری شد. برای بررسی تفاوت ویژگی­های اندازه­گیری شده در خاک تحت آتش­سوزی و خاک منطقه شاهد بدون آتش­سوزی، از آزمون t مستقل در سطح 5 درصد استفاده شد. نتایج نشان داد که مقدار رس، میانگین وزنی قطر خاکدانه­ها، تخلخل، گنجایش هوایی، شاخص پایداری ساختمان خاک، شاخص S دکستر و کربن آلی در اثر آتش­سوزی  به ترتیب در لایه 5-0 سانتی­متری تحت آتش­سوزی، نسبت به خاک شاهد به طور معنی­داری کاهش نشان دادند. به طوری که به ترتیب در کاربری جنگل، مرتع و کشاورزی، مقدار رس 24، 11 و 6، میانگین وزنی قطر خاکدانه­ها 47، 9/41 و 4/7، تخلخل 10، 8 و 9، گنجایش هوایی 6/34، 4/21 و 3/27، شاخص پایداری ساختمان خاک 6/25، 4/7 و 3/11، شاخص S دکستر 7/19، 4/15 و 3/7 و کربن آلی 8، 6/9 و 7/13 درصد کاهش یافت، در حالی که در لایه­های زیرسطحی خاک میزان کاهش معنی­دار نبود. همچنین، جرم مخصوص ظاهری در خاک تحت آتش­سوزی نسبت به خاک شاهد به طور معنی­داری در سطح 5 درصد در عمق 5-0  سانتی­متر در کاربری جنگل، مرتع و کشاورزی به ترتیب 11، 8 و 6 درصد افزایش یافت و در لایه­های زیرسطحی معنی­دار نبود.  UR - https://asr.urmia.ac.ir/article_121030.html L1 - https://asr.urmia.ac.ir/article_121030_fd8fd1a76220ef4728248b786e869733.pdf ER -