TY - JOUR ID - 121068 TI - تأثیر کرم خاکی گونه Eisenia fetida در حضور ماده آلی برای زیست پالایی و فراهمی زیستی خاک‌های آلوده به کادمیوم JO - تحقیقات کاربردی خاک JA - ASR LA - fa SN - 2423-7116 AU - رحیمی, قاسم AU - نوروزی گلدره, فیروزه AD - شیمی و آلودگی دانشگاه بو علی سینا همدان AD - گروه آموزشی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا،همدان Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 2 SP - 116 EP - 129 KW - بخش‌بندی KW - جذب کادمیوم KW - فاکتور تجمع زیستی KW - Eisenia foetida DO - N2 - در زمینه ارزیابی خطرات زیست‌محیطی، کرم­های خاکی جزء مهمی از خاک بوده که از لحاظ اکولوژیکی به‌عنوان یک شاخص زیستی برای حفظ سلامت و کیفیت خاک در نظر گرفته می­شوند. مطالعه حاضر با هدف کارایی کرم­های خاکی Eisenia fetida در پالایش زیستی خاک­های آلوده به کادمیوم در حضور ماده آلی انجام شد. بدین منظور این تحقیق روی یک خاک آلوده نمونه‌برداری شده از معدن آهنگران در 26 کیلومتری شهرستان ملایر و زمین­های اطراف آن ، انجام شد. در این مطالعه شش نمونه خاک از عمق صفر تا 15 سانتی‌متری در فواصل متفاوت اطراف معدن و یک نمونه خاک (نمونه شاهد) از منطقه غیرآلوده جمع‌آوری شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با عامل اول نوع کودهای آلی (کود گاوی، پوره­ی هویج، ورمی کمپوست و شاهد) و عامل دوم وجود یا عدم وجود کرم خاکی مورد بررسی قرار گرفت. 12 عدد کرم خاکی با وزن بین 3/0 تا 6/0 ­گرم برای هر نمونه خاک (300 گرم)، انتخاب شدند. کرم­ها به مدت 42 روز در معرض خاک­های آلوده به کادمیوم با غلظت 16/1 تا 66/6 میلی­گرم بر کیلوگرم قرار گرفتند. در پایان آزمایش غلظت کادمیوم در خاک و بدن کرم­های خاکی اندازه‌گیری شد.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که کرم­های خاکی، ظرفیت­های متفاوتی برای جذب و تجمع کادمیوم دارند که این رفتار کرم­های خاکی حاصل از نوع رژیم غذایی کرم­های خاکی می‌باشد. بیش‌ترین غلظت کادمیوم در بافت کرم­های خاکی در تمام تیمارها در نقطه S3 ( نمونه خاک نمونه‌برداری شده از نقطه­ی سوم) یافت شد که این نقطه نسبت به سایر نقاط به این فلز آلوده­تر بود. هم‌چنین افزودن کود گاوی نسبت به سایر تیمارها باعث افزایش کادمیوم تجمعی در بافت کرم خاکی شد. غلظت کم کادمیوم در خاک منجر به بالا بودن فاکتور تجمع زیستی این فلز برای کرم­ خاکی شد که در این پژوهش مقدار فاکتور تجمع زیستی برای کادمیوم بیش‌تر از یک بدست آمد. کاربرد تیمارهای کود گاوی، ورمی کمپوست، پوره هویج به همراه کرم خاکی به‌ترتیب باعث افزایش معنی­دار 54/1، 03/1 و 38/1 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیوم در بخش آلی و افزایش 02/3، 79/2 و 69/2 میلی‌گرم بر کیلوگرم کادمیوم در بخش کربناته شد. بخش قابل استخراج که شامل اشکال قابل تبادل و کربناته و بخش آلی است، می‌تواند به عنوان یک شاخص خوب از لحاظ جذب قوی کادمیوم در خاک برای کرم­های خاکی باشد. به‌طور کلی، کاربرد کودهای آلی به همراه کرم خاکی باعث افزایش کادمیوم در بخش آلی شد. UR - https://asr.urmia.ac.ir/article_121068.html L1 - https://asr.urmia.ac.ir/article_121068_c09e9b470f1def7472ccf2235134c350.pdf ER -