نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حجت جباری
• مجید منتصری

گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

چکیده

تالاب کانی­برازان مهاباد از جمله تالاب­های مهم جنوب دریاچه ارومیه می­باشد و به‏دلیل تنوع زیستی به­عنوان پناهگاه حیات وحش و سایت رامسر ارتقا یافته است. در این تحقیق 15 ایستگاه در تالاب کانی برازان مهاباد برای نمونه­برداری پارامترهای کیفی آب در فصول چهارگانه سال 1394 انتخاب و با یک زمان­بندی منظم، عملیات نمونه­برداری انجام گرفت. همچنین از 6 ایستگاه داخل تالاب در طول فصل تابستان نمونه­برداری رسوب برای تعیین فسفر زیست­فراهم انجام شد. پارامترهای کیفی آب در این مطالعه شامل: نیتروژن، فسفر، شفافیت، کلروفیل a، (اکسیژن­خواهی بیولوژیکی) BOD، (اکسیژن­خواهی شیمیایی) COD و بار باکتریایی در تالاب بوده که براساس روش‏های آزمایشگاهی استاندارد تعیین شدند. نتایج حاصل برای BOD و COD نشان داد که در تمام فصول سال مقدار این پارامترها بیشتر از استاندارهای تعیین شده بود. همچنین نتایج بیانگر بالا بودن TSI (TN) در فصول اول و دوم سال و افزایش مقادیر TSI (TP) و TSI (SD) در فصول پاییز و زمستان نسبت به فصول قبلی سال بود. میانگین فسفر زیست­فراهم در نمونه­های رسوب برابر با mgkg^-1 4/29 بود که نشان دهنده­ی خطر آزاد شدن فسفر از رسوبات بستر و تشدید فرایند غنی­شدن در طول فصل تابستان است. به علاوه ارتباط معنی­دار (01/0 > P ، 79/0=r) بین مقدار فسفر کاول و تراکم جلبک تک­سلولی به روشنی موید این واقعیت بود که روش کاول می­تواند به عنوان شاخص جلبک زیست­فراهم در این تالاب مورد استفاده قرار گیرد. در نهایت براساس شاخص تروفی مشاهده شد که شرایط تالاب در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب در وضعیت مزوتروفیک خفیف، الیگوتروف، مزوتروفیک و مزوتروفیک حاد قرار دارد و می­توان بیان کرد وضعیت تالاب در حال گذر به مرحله پرغذایی است که این امر به‏دلیل عدم تامین آب با کمیت و کیفیت مناسب بخصوص در فصل تابستان می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• شکوفایی جلبکی
• پرغذایی
• تالاب کانی برازان
• شاخص وضعیت تروفی

عنوان مقاله [English]

Investigation of Trophic Status of Kanibarazan Wetland of Mahabad Using Sediment Bioavailable Phosphorous and Carlson Index (TSI)

نویسندگان [English]

• Hojjat Jabbari
• Majid Montaseri

Dept. of Water Eng., Faculty of Agriculture, Urmia University

چکیده [English]

Kanibarazan wetland is one of the most important satellite wetlands in the South of Lake Urmia, which due to biodiversity; it has been promoted as a wildlife refuge and Ramsar site. In this research, 15 stations were selected in the Kanibrazan wetland of Mahabadfor sampling of water quality parameters in 4 seasons of 2015 and a systematic sampling was carried out. Additionally, 6 bed sediment samples were collected to determine the bioavailable phosphorous content of the wetland during the summer season. Water quality parameters in this study included: nitrogen, phosphorus, transparency, chlorophyll a, biological oxygen demand (BOD), chemical oxygen demand (COD) and bacterial load in the wetland determined by standard laboratory methods. The results for BOD and COD showed that in all seasons the values of these parameters were much higher than the standards. The results also showed that TSI (TNs) was high in the first and second seasons and the increase in TSI (TP) and TSI (SD) values in the autumn and winter seasons were compared to the previous seasons. The average bioavailable phosphorous content in sediment samples was 29.4 mgkg^-1 which indicates high risk of the phosphorous release from the bottom sediments to the overlying water and accelerating of the eutrophication process. In addition, the significant (r = 79, P < 0.01) correlation between Colwell-P of sediments and single-cell algae indicated Colwell-P can be used as a bioavailable phosphorous indicator in Kanibrazan wetland. Finally, based on the trophy indices, it was observed that the conditions of the wetland in the spring, summer, autumn and winter seasons are located in the state of Mild Mesotrophic, Oligotrophic, Mesotrophic and Acute Mesotrophic, respectively, and it can be stated that the status of the wetland is passing to the nutritional stage, due to lack of water supply with quantity and quality, especially in summer.

کلیدواژه‌ها [English]

• Algal bloom
• Eutrophication
• Kanibarazan Wetland
• Trophic state index (TSI)