%0 Journal Article %T مقایسه گروه‌بندی و کیفیت مرزبندی‌های موروثی خاک با مدل‌های داده‌کاوی کمّی: مطالعه موردی بخش‌هایی از استان چهارمحال و بختیاری %J تحقیقات کاربردی خاک %I دانشگاه ارومیه %Z 2423-7116 %A رسائی, زهرا %A محمدی, جهانگرد %A جعفری, اعظم %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 8 %N 4 %P 28-43 %! مقایسه گروه‌بندی و کیفیت مرزبندی‌های موروثی خاک با مدل‌های داده‌کاوی کمّی: مطالعه موردی بخش‌هایی از استان چهارمحال و بختیاری %K نقشه سنتی خاک %K طبقه‌بندی عددی %K مرزبندی واحد نقشه %K فاصله تاکسونومی %K واریانس چندگانه %R %X کشف ارتباط بین خاک‌ها و گروه‌بندی آن‌ها بر اساس فاکتورهای مختلف، دربرگیرنده اهمیت بسزایی در زمینه‌های مختلف از جمله مدیریت اراضی و کشاورزی پایدار می‌باشد. این امر با ترسیم مدل‌های ذهنی و بر اساس فاکتورهای محیطی در قالب نقشه‌های سنتی خاک آغاز، و با استفاده از مفهوم فاصله و شباهت به کمک مدل‌های کمّی و ریاضی، ادامه یافته است. تحقیق حاضر به‌منظور مقایسه گروه‌بندی‌های در دسترس نقشه سنتی خاک با مدل‌های کمّی کلاسیک و مدرن صورت می‌گیرد. به این منظور، داده‌های موروثی خاک منطقه شهرکرد-بروجن با کمک الگوریتم‌های مختلف از جمله خوشه‌بندی سلسله مراتبی، میانگین‌های کا، درخت طبقه‌بندی و فاصله تاکسونومیکی گروه‌بندی شدند و نتایج با کلاس‌های خاک نقشه موروثی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج بررسی‌ها در رزلوشن مکانی 90 متری نشان داد که گروه‌بندی‌های بدست آمده از درخت طبقه‌بندی، با کلاس‌های نقشه موروثی، بیشترین همخوانی را دارند. همچنین، الگوریتم‌های خوشه‌بندی سلسله مراتبی و میانگین‌های کا معمولی نیز به ترکیب گروهی مشابه با الگوی فیزیوگرافیک سنتی از نظر ویژگی‌های محیطی و مورفولوژیکی منجر شدند. آنالیز فاصله تاکسونومیکی با در نظر گرفتن همبستگی بین گروه‌ها و همچنین ویژگی‌های مورد بررسی، به بهترین ترکیب کلاس‌ها از نظر ویژگی‌های مختلف آن‌ها و همچنین بالاترین همبستگی درون کلاسی (522/0) و کمترین نسبت تغییر واریانس گروهی (915/0) منجر گردید. مقادیر کم آماره آنالیز تجزیه واریانس چندگانه (بین 001/0 در مدل سنتی تا 014/0 در مدل درختی)، نشان داد مدل‌های مورد بررسی بجز میانگین‌های کا، خاک‌ها را بطور مؤثری از یکدیگر تفکیک کرده‌اند. بطورکلی، استفاده از مدل‌های طبقه‌بندی عددی می‌توانند به نمایان کردن روابط کمّی بین خاک‌ها منجر شود. خاک‌شناس می‌تواند در نهایت ترکیب این گروه‌بندی‌ها را با استفاده از تجربه و آگاهی خویش از منطقه مورد بررسی در راستای دستیابی به گروه‌های یکنواخت‌تر از نظر ویژگی‌های مدیریتی و تاکسونومی آن‌ها تعدیل یا تصحیح کند. %U https://asr.urmia.ac.ir/article_121012_7448728d21f0d25ed7749e88aab96896.pdf