%0 Journal Article %T پهنه‌بندی حساسیت به فرسایش آبی با استفاده از عوامل ژئومورفولوژیکی در حوزه آبخیز عمرآباد ارومیه %J تحقیقات کاربردی خاک %I دانشگاه ارومیه %Z 2423-7116 %A احمدی, رعنا %A نظرنژاد, حبیب %A نجفی, سعید %D 2021 %\ 11/22/2021 %V 9 %N 3 %P 43-56 %! پهنه‌بندی حساسیت به فرسایش آبی با استفاده از عوامل ژئومورفولوژیکی در حوزه آبخیز عمرآباد ارومیه %K حساسیت‌پذیری به فرسایش %K حفاظت خاک %K روش آماری دومتغیره %K شدت فرسایش %R %X توزیع مکانی پدیده­های فرسایشی و تحلیل حساسیت­پذیری بخش‌های مختلف حوزه‌های آبخیز به انواع آن، نقش مهمی در برنامه­ریزی محیطی ایفا می­کند. به‌طوری که تهیه نقشه حساسیت به انواع فرسایش و شناسایی عوامل مؤثر بر آن، می­تواند علاوه بر کاهش خطر وقوع انواع پدیده­های فرسایشی، منجر به ارائه اقدامات مدیریتی لازم برای مناطق مربوطه شود. در این پژوهش، روش آماری دومتغیره برای تحلیل حساسیت­پذیری پدیده­های فرسایش سطحی، شیاری، آبراهه‌ای و کنار آبراهه‌ای با استفاده از هشت عامل مقاومت سنگ، کاربری و پوشش اراضی، درصد شیب، جهت شیب، انحنای پروفیل دامنه، طول شیب، شاخص قدرت جریان و گروه هیدرولوژیکی خاک در حوزه آبخیز عمرآباد ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در مورد اثر عوامل مختلف مستعدکننده به وقوع فرسایش سطحی، شیاری، آبراهه‌ای و کنار آبراهه‌ای، نتایج قابل قبول و دارای روند مشخصی در مورد فرسایش سطحی و شیاری حاصل نشد. اما در مورد فرسایش آبراهه‌ای و کنار آبراهه‌ای، هر یک از عوامل، با توجه به طبقات مربوطه، تأثیری مثبت یا منفی در وقوع این نوع از فرسایش دارند و نمی‌توان اثر یک عامل را به‌طور کامل، مثبت یا منفی قلمداد کرد. عواملی چون سنگ‌شناسی، طول شیب، درصد شیب، جهت شیب و SPI، بیش‌ترین تأثیر مثبت را در وقوع فرسایش آبراهه‌ای و کنار آبراهه‌ای دارند. از طرفی، بر اساس واسنجی نقشه‌ حساسیت‌پذیری به فرسایش آبراهه‌ای و کنار آبراهه‌ای، در نقشه حساسیت‌پذیری تنها ۲۰ درصد از مساحت مناطق با فرسایش آبراهه‌ای و کنار آبراهه‌ایِ مربوط به واسنجی، در محدوده‌ مناطق با حساسیت خیلی شدید تا شدید قرار گرفتند. این امر به عدم کارایی نقشه‌ حساسیت‌پذیری تولید شده با استفاده از هشت عامل مستعدکننده‌ فوق‌الذکر دلالت دارد و پژوهش در مورد عوامل مهم‌تر و مؤثرتر دیگر در ایجاد پدیده‌های فرسایشی مورد نظر در منطقه مورد مطالعه را مورد تأکید قرار می‌دهد. %U https://asr.urmia.ac.ir/article_121111_02cd9d907a820212c81b3d52f2e04337.pdf