TY - JOUR ID - 120720 TI - عوامل مؤثر بر توزیع شکل‌های پتاسیم در برخی خاک‌های آهکی استان کهگیلویه و بویراحمد JO - تحقیقات کاربردی خاک JA - ASR LA - fa SN - 2423-7116 AU - نجفی قیری, مهدی AU - اولیایی, حمید رضا AU - بوستانی, حمید رضا AD - دانشکده کشاورزی داراب AD - دانشگاه یاسوج بخش علوم خاک AD - دانشگاه شیراز دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب بخش علوم خاک Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 7 IS - 2 SP - 196 EP - 207 KW - اسمکتیت KW - ایلیت KW - پالیگورسکیت KW - پتاسیم تبادلی KW - کربنات کلسیم DO - N2 - عوامل متعددی می‌توانند بر توزیع شکل‌های پتاسیم در خاک‌های آهکی موثر باشند. بدین منظور، تعداد 70 نمونه سطحی (0-20 سانتی­متر) و زیرسطحی (20-40 سانتی­متر) از خاک‌های استان کهگیلویه و بویراحمد انتخاب شد. ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و کانی‌شناسی خاک­ها و شکل‌های مختلف پتاسیم آنها شامل محلول، تبادلی، غیرتبادلی و ساختمانی اندازه‌گیری شد. خاک‌های مورد مطالعه در رژیم‌های رطوبتی زریک و یوستیک و رژیم‌های حرارتی مزیک، ترمیک و هایپرترمیک تکامل یافته بودند. خاک‌ها دارای کانی‌های ایلیت، اسمکتیت، کلریت و پالیگورسکیت و مقدار کمی ورمیکولیت، کائولینیت و کوارتز بودند. در مناطق مرطوب‌تر، کانی­های عمده خاک اسمکتیت و ایلیت و در مناطق خشک‌تر پالیگورسکیت بود. مقادیر پتاسیم محلول، تبادلی، غیرتبادلی و ساختمانی در خاک‌های مورد مطالعه به‌ترتیب از 2/1 تا 1/12، 111 تا 521، 153 تا 1705 و 4584 تا 10379 میلی‌گرم بر کیلوگرم در خاک‌های سطحی و از 2/0 تا 5، 25 تا 403، 72 تا 1016 و 3227 تا 9541 میلی‌گرم بر کیلوگرم در خاک‌های زیرسطحی متغیر بود. مقدار پتاسیم تبادلی، غیرتبادلی، ساختمانی و کل ارتباط مثبت و معنی‌داری با مقدار رس و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک و ارتباط منفی و معنی‌داری با مقدار کربنات کلسیم داشتند. شکل‌های مختلف پتاسیم (به‌جز شکل محلول) نیز با یکدیگر ارتباط مثبت و معنی‌داری (ضریب همبستگی از 48/0 تا 99/0) داشتند که این امر نشان از تعادل بین شکل‌های مختلف پتاسیم دارد. مطالعات کانی‌شناسی نشان داد که مقدار پتاسیم تبادلی در خاک‌های مورد مطالعه با اسمکتیت و مقدار پتاسیم غیرتبادلی با ایلیت ارتباط دارند، در حالی که مقدار پتاسیم ساختمانی و کل در خاک‌های دارای اسمکتیت و ایلیت بالاتر، به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر خاک‌ها بود. با این حال نیاز به مطالعات بیشتر در زمینه کانی‌شناسی بخش شن و سیلت خاک‌های مورد مطالعه و بررسی ارتباط آن­ها با وضعیت پتاسیم خاک وجود دارد. UR - https://asr.urmia.ac.ir/article_120720.html L1 - https://asr.urmia.ac.ir/article_120720_010ec408e39cf759c7ad176a8a4dddee.pdf ER -