TY - JOUR ID - 121060 TI - توزیع مکانی کیفیت خاک در اراضی زراعی منطقه ساوجبلاغ استان البرز JO - تحقیقات کاربردی خاک JA - ASR LA - fa SN - 2423-7116 AU - میرخانی, رسول AU - واعظی, علی رضا AU - رضایی, حامد AD - دانشجوی دکتری گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان و عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران AD - استاد، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران AD - استادیار، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 2 SP - 1 EP - 14 KW - تجزیه مؤلفه‌های اصلی KW - تغییرات مکانی KW - شاخص‌ کیفیت خاک KW - وابستگی مکانی KW - کمترین تعداد داده‌ها DO - N2 - آﮔﺎﻫﻲ از ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻜﺎﻧﻲ کیفیت خاک، از ﻣﻬﻢ­ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ­رﻳﺰی، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﻬﺮه­ﺑﺮداری از ﻣﻨﺎﺑﻊ خاک است. در این مطالعه، نمونه­های خاک سطحی (30-0 سانتی­متر) از 50 کشتزار (m 1650 × m 1650) در منطقه ساوجبلاغ استان البرز برداشت گردید و ویژگی­های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک اندازه­گیری شد. کل متغیرهای مؤثر بر کیفیت خاک استخراج، و کمترین متغیرها با استفاده از روش تجزیه مؤلفه‌های اصلی (PCA) انتخاب شدند. معیارهای کیفیت خاک شامل کیفیت تجمعی وزنی (SQIw) و تجمعی ساده (SQIa) و شاخص کیفیت نمورو (NQI) با استفاده از کل ویژگی­ها (TDS) و کمترین ویژگی­ها (MDS) تعیین شدند. تغییرات مکانی شاخص­های کیفیت با استفاده از روش زمین­آمار تحلیل و توزیع مکانی آنها با استفاده از روش کریجینگ معمولی تعیین شد. نتایج نشان داد که بهترین مدل برازش یافته برای شاخص­ NQI با استفاده از کمترین ویژگی­­ها مدل گوسی (93/0=R2)، و برای بقیه شاخص­ها با استفاده از کمترین ویژگی­­ها و کل ویژگی­­ها، مدل نمایی (99/0-79/0=R2) بود. همچنین، دامنه تغییرات مکانی برای شاخص­های SQIa،،SQIWوNQI به ترتیب 2/6-6 ، 65/3-7/2 و 2/7-5/4 کیلومتر بود. شاخص NQIبا استفاده از کل ویژگی­ها، دقت بالاتری بر اساس آماره­های R2 برابر با 85/0 و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده (01/0=NRMSE) برای تهیه نقشه کیفیت خاک داشت. قسمت وسیعی از منطقه کیفیت بالا داشت (کلاس II) و مناطقی محدود کیفیت متوسط (کلاس III) و بسیار بالا (کلاس I) داشتند. شاخص­های کیفیت در منطقه وابستگی مکانی متوسطی داشتند (70/0-31/0). با توجه به پایین بودن ماده آلی و پایداری ساختمان خاک منطقه، با انتخاب روش مدیریتی مناسب مانند افزودن ماده آلی و سیستم خاک­ورزی حفاظتی، می­توان کیفیت خاک را بالا برد. UR - https://asr.urmia.ac.ir/article_121060.html L1 - https://asr.urmia.ac.ir/article_121060_a2d6807a86345ac42f0687afd8c85b7a.pdf ER -