تحقیقات کاربردی خاک

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

تأثیر فاصله ردیف کشت و جهت خاکورزی بر هدررفت آب و خاک در اراضی دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه زنجان

2 گروه خاکشناسی دانشگاه زنجان

چکیده

تعیین فاصله ردیف کشت مناسب برای هر یک از جهت­های کشت برای جلوگیری از هدررفت آب و خاک در کشتزارهای دیم حائز اهمیت است. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی اثر هم­زمان جهت­ و فاصله ردیف کشت در کشتزار دیم گندم در منطقه نیمه­خشک انجام گرفت. برای این منظور 12 کرت به ابعاد 5 × 5 مترمربع برای بررسی اثر دو جهت خاکورزی (موازی شیب و روی خطوط تراز) و دو فاصله ردیف (20 و 25 سانتی­متر) در اوایل پاییز 1394 احداث شد. هدررفت آب و خاک پس از باران طبیعی منجر به رواناب طی دوره رشد گندم (از مهر 1394 تا تیر 1395) اندازه­گیری شد. پس از پایان هر رگبار، حجم مخلوط رواناب و رسوب در مخزن انتهای کرت اندازه­گیری و غلظت رسوب تعیین شد. تحلیل داده­ها نشان داد که جهت و فاصله ردیف کشت هر دو اثری معنی­دار بر هدررفت آب و خاک داشتند (001/0>p). هدررفت آب و خاک در کشت روی خطوط تراز به ترتیب 9/5 و 5/3 برابر کم‌تر از کشت موازی شیب و در فاصله ردیف کشت 25 سانتی­متری به ترتیب 47 و 34 درصد کم‌تر از فاصله ردیف کشت 20 سانتی­متری بود. در کشت روی خطوط تراز با فاصله ردیف کشت 25 سانتی‌متری در مقایسه با کشت موازی شیب با فاصله ردیف کشت 20 سانتی‌متری، هدررفت آب و خاک به ترتیب 6/2 برابر و 3/90 درصد کاهش یافت. نقش خاکورزی روی خطوط تراز با فاصله ردیف کشت 25 سانتی­متر در کاهش هدررفت آب و خاک در اوایل دوره کشت (آبان) بیش‌تر از دوره­های دیگر بود. در این دوره پوشش گیاهی کافی روی سطح خاک تشکیل نشده و نقش پشته­های خاک در حفظ آب بیشتر بود. این پژوهش نشان داد که کشت روی خطوط تراز و با فاصله ردیف 25 سانتی­متر راهکاری مؤثر در مهار هدررفت آب و خاک در کشتزارهای دیم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of row spacing and tillage direction on water and soil losses in rainfed land

نویسندگان [English]

  • Ali Reza Vaezi 1
  • Majid Bagheri 2
  • Ali Reza Vaezi 2

1 Associate Professor of Soil Science, Soil Science Department, Faculty of Agriculture, University of Zanjan

2 Soil Sci. Dept., University of Zanjab

چکیده [English]

Determination of the row spacing cultivation for each tillage direction is essential to prevent water and soil losses in rainfed lands. Therefore, this study aimed to investigate the simultaneous effects of cultivation direction and row spacing on wheat field for preventing soil and water losses in rainfed lands. To this end, twenty plots with dimensions of 5×5 m2 were planted to investigate the effect of two tillage direction (along slope and on contour lines) and two row spacing (20 and 25 cm) early autumn 2015. Soil and water loss were measured after each natural rainfall resulting runoff during the growing period of rainfed wheat (from October 2015 to July 2016). Data analysis showed that both the tillage direction and row spacing significantly affected on soil and water loss (P<0.001). Soil and water loss in tillage on contour line was 5.9 and 3.5 times less than that the tillage along slope, and for the 25-cm row spacing was 47 and 34% less than the 20-cm row, respectively. Soil and water loss in the contour lines tillage with 25-cm row spacing decreased about 2.6 times and 90.3% as compared with the along slope tillage with 20-cm row spacing, respectively. The role of tillage on contour lines and cultivation with 25-cm row spacing was very obvious early cultivation, when sufficient vegetation cover wasn’t formed on the soil surface. Wholly, this study revealed that tillage on contour lines and cultivation with 25-cm row spacing is an effective strategy to control runoff and soil loss in wheat rainfed lands especially early growth period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural rain
  • Wheat growth period
  • Tillage along slope
  • Tillage on contour lines
  • Semi-arid region
مراجع
References
Bisheshwor P.P., Komal B.B., Madan R.B., Shrawan K.S., Resham B.T., and Tanka P.K. 2013. Effect of row spacing and direction of sowing on yield and yield attributing characters of wheat cultivated in Western Chitwan, Nepal. Agricultural Sciences, 4: 309-316.
Das T.K., and Yaduraju N.T. 2011. Effects of missing-row sowing supplemented with row spacing and nitrogen on weed competition and growth and yield of wheat. Crop and Pasture Science, 62: 48-57.
Ekwu E.I., and Harrilal A. 2010. Effect of soil type, peat, slope, compaction effort and their interactions on infiltration, runoff and raindrop erosion of some Trinidadian soils. Biosystems Engineering, 105(1): 112-118.
Emam Y. 2007. Cereals Production. (3rd Ed.). Shiraz University Press 190p. (In Persian)
FAO. 2015. FAOSTAT.FAO, Rome, Italy. http://faostat.fao.org (accessed 11.03.2015).
Gajri P.R., Arora V.K., and Prihar S.S. 2002. Tillage for sustainable cropping. Food Products Press. 200 pp. 26-37.
Gao Y., Dang X., Yu Y., Li Y., Liu Y., and Wang J. 2015. Effects of tillage methods on soil carbon and wind erosion. Land Degradation and Development, 27(3): 583-591.
Gee G.W., Bauder J.W., and Klyte A. 1986. Particle-size analysis. Klute A. Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Mineralogical Methods, pp. 383-411.
Gozubuyuk Z., Sahin U., Adiguzel M.C., Ozturk I., and Celik. A. 2015. The influence of different tillage practices on water content of soil and crop yield in vetch–winter wheat rotation compared to fallow–winter wheat rotation in a high altitude and cool climate. Agricultural Water Management, 160: 84-97.
Heege H.J. 2013. Precision in guidance of farm machinery. In: Heege, J.H. (Ed.), Precision in Crop Farming: Site Specific Concepts and Sensing Methods: Applications and Results. Dordrecht, Springer, Netherlands, pp. 35-50.
Jones E.P.2000. Circulation in the arctic ocean. Polar Research, 20(2): 139-146.
Kemper, W.D. and Rosenau, R.C. 1986. Aggregate stability and size distribution. In: Klute, A. (Ed.), Methods of Soil Analysis. Part 1. Agronomy Monograph 9. 2nd ed., Madison, Wisconsin, pp. 425-442.
Kurothe R.S., Kumar G. Singh R., Singh H.B., Tiwari S.P., Vishwakarma A.K., Sena D.R., and Pande V.C. 2014. Effect of tillage and cropping systems on runoff, soil loss and crop yields under semiarid rainfed agriculture in India. Soil and Tillage Research, 140: 126-134.
Laufer D., Loibl B., Marlander B., and Koch H.J. 2016. Soil erosion and surface runoff under strip tillage for sugar beet (Beta vulgaris L.) in Central Europe. Soil and Tillage Research 162: 1-7.
Ma S., Yu Z., Shi Y., Gao Z., Luo L., Chu P., and Guo Z. 2015. Soil water use, grain yield and water use efficiency of winter wheat in a long-term study of tillage practices and supplemental irrigation on the North China Plain. Agricultural Water Management, 150: 9-17.
Morgan R.P.C. 2005. Soil erosion and Conservation, Third edition, Blach Well Publishing Ltd 13: 200-210.
Ministry of Agriculture Jehad, 2015. Department of Planning and Economy, Bureau of statistics and Information Technology. http:// dbagri.maj.ir
Ndiaye B., Esteves M., Vandervaere J.P., Lapetite J.M., and Vauclin M. 2005. Effect of rainfall and tillage direction on the evolution of surface crusts, soil hydraulic properties and runoff generation for a sandy loam soil. Journal of Hydrology, 307(1): 294-311.
Ngetich K., Diels J., Shisanya C., Mugwe J., Mucheru-muna M., and Mugendi D.N. 2014. Effects of selected soil and water conservation techniques on runoff, sediment yield and maize productivity under sub-humid and semi-arid conditions in Kenya. Catena, 121: 288-296.
Nikkami D., Ardakani A.J., and Movahhed F.B. 2008. Tillage Management on Sustainable Rainfed Agricultural Resources. Journal of Applied Science, 8(18): 3255-3260.
Shah F., Saddam H., Bhagirath S.C., Shah S., Chao W., Shah H., Moshin T., Amanullah J., and Jianliang H. 2015. Weed growth and crop yield loss in wheat as influenced by row and weed emergence times spacing. Crop Protection, 71: 101-108.
Stevens C.J., Quinton J.N., Bailey A.P., Deasy C., Silgram M., and Jackson D.R. 2009. The effects of minimal tillage, contour cultivation and in-field vegetative barriers on soil erosion and phosphorus loss. Soil and Tillage Research, 106(1): 145-151.
Sumner M.E., Miller W.P., Sparks D.L., Page A.L., Helmke P.A., Loeppert R.H., and Johnston C.T. 1996. Cation exchange capacity and exchange coefficients. Methods of soil analysis. Part 3-chemical methods, pp. 1201-1229.
Tan K.H. 2005. Soil sampling preparation and Analysis. 2nd edition. Taylor and Francis/ CRC press, Boca Raton, FL. (Abstract)
Vaezi A.R., Sadeghi S.H.R., Bahrami H.A., and Mahdian M.H. 2008. Modeling the USLE K-factor for calcareous soil in northwest Iran. Geomorphology, 97(3): 414-423.
Walkley A., and Black I.A. 1934. An examination of the degtjareff method for determining soil organic matter, and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Science, 37(1): 29-38.
Welde K., and Gebremariam H.L. 2016. Effect of different furrow and plant spacing on yield and water use efficiency of maize. Agricultural Water Management, 177: 215-220.
Zarinabadi A., and Vaezi A. 2016. Soil and waterb losses in poorly covered ranges under the influence of land use, tillage direction. Soil and Water Research, 47 (1): 87- 98.
Zhou X.B., Chen Y.H., and Ouyang Z. 2011. Effects of row spacing on soil water and water consumption of winter wheat under irrigated and rainfed conditions. Plant, Soil and Environment, 57 (3): 115-121.
تحقیقات کاربردی خاک
دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1399
صفحه 79-91
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 04 تیر 1397
  • تاریخ بازنگری: 18 فروردین 1398
  • تاریخ پذیرش: 16 اردیبهشت 1398
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار